21 Mayıs 2025 tarihinde, Çerkes halkının 1864 yılında vatanlarından koparılışının ve sürgün yollarında 1,5 milyon evladını kaybettiği büyük trajedi, sürgünün ilk ayak basılan yerlerinden biri olan Samsun Kılıçdede Kampı'nın bulunduğu alanda düzenlenen bir programla anıldı.
Samsun Kafkas Çerkes Vakfı tarafından organize edilen anma töreninde yapılan açıklamada, insanlık tarihinin en büyük soykırım ve sürgünlerinden birine maruz kalan Çerkes halkının yaşadığı derin acının üzerinden 161 yıl geçtiği belirtildi. Bu kara günün, halkın kolektif hafızasında silinmez izler bıraktığı vurgulandı.
Açıklamada, Rus İmparatorluğu'nun yüzlerce yıl süren yayılmacı politikaları sonucu Kafkasya'yı kanla işgal ettiği, bölge halkının büyük bir kısmını katlettiği ve geride kalanların vatanlarından koparılarak sürgüne mahkum edildiği ifade edildi. 21 Mayıs 1864'ün bu sistemli yok etme sürecinin sembolü olduğu kaydedildi. Rusya'nın günümüzde de yayılmacı politikalarını ve insan hakları ihlallerini sürdürdüğüne dikkat çekildi.
Programın düzenlendiği Samsun Kılıçdede Kampı'nın, Çerkes Sürgünü sırasında on binlerce insanın açlık, hastalık ve kayıplarla dolu yolculukların ardından ulaştığı ve hayatta kalma mücadelesine tanıklık ettiği bir yer olduğu belirtildi. Bölgenin, Çerkes mülteciler için kurulan beş ana kamptan birine ev sahipliği yaptığı ve aynı zamanda bir Çerkes mezarlığının da bulunduğu aktarıldı.
Çok olumsuz şartlar altında Karadeniz'i geçen Çerkeslerin, karaya vardıklarında da yetersiz kamp imkanları ve sağlıksız koşullar nedeniyle büyük zorluklar yaşadığı, Karahumma, tifüs ve çiçek gibi hastalıkların yayılması sonucu sadece 1864-1865 yıllarında on binlerce insanın hayatını kaybettiği dile getirildi.
Bugün dünyanın dört bir yanına dağılmış milyonlarca Çerkesin, tarihine sahip çıktığı, anadilini, kültürünü ve kimliğini yaşatma mücadelesi verdiği vurgulandı. 21 Mayıs'ın sadece bir yas günü değil, aynı zamanda tarihsel adaletin, insan haklarının ve barışın tesisi için bir farkındalık ve dayanışma günü olarak görüldüğü ifade edildi. Çerkes Soykırımı ve Sürgünü'nün uluslararası platformlarda tanınması ve bu trajedinin resmen kabul edilmesi çağrısı yinelendi.
Samsun Kafkas Çerkes Vakfı adına yapılan açıklamada, 161 yıl önce yaşanan bu acının Çerkesler tarafından unutulmadığı ve unutturulmayacağı belirtilerek, soykırım ve sürgün yollarında yitirilen tüm atalar rahmet ve saygıyla anıldı. Onların mirasına sahip çıkmaya devam edileceği kamuoyuna saygıyla duyuruldu.
Samsun Kafkas Çerkes Vakfı 21 Mayıs 2025 – Samsun, Kılıçdede
